News Centre

Cyn-filwr yr Ail Ryfel Byd yn derbyn medal dyddiau cyn ei benblwydd yn 98 oed

Postiwyd ar : 03 Maw 2023

Cyn-filwr yr Ail Ryfel Byd yn derbyn medal dyddiau cyn ei benblwydd yn 98 oed
Mae cyn-filwr yr Ail Ryfel Byd, a fydd yn dathlu ei benblwydd yn 98 oed ar ddydd Sadwrn 4 Mawrth, wedi derbyn medal Rhyddhad Iseldiraidd am ei wasanaeth yn yr Iseldiroedd.

Aeth Dennis Stevens, sy'n byw yng Nghartref Gofal Parc Trafalgar, Nelson, i Woody's Lodge, Amelia Trust Farm yn y Barri, er mwyn cael ei gyflwyno gyda'i fedal. Roedd yna gyflwyniad ac araith yn portreadu ei amser yn ystod y rhyfel, wedi'i rhoi gan y Cyrnol Richard Piso, Attaché Milwrol.

Mae'r fedal Rhyddhad Iseldiraidd yn cael ei chyflwyno fel arwydd o ddiolchgarwch gan bobl o Deyrnas yr Iseldiroedd i'r dynion a menywod a gyfrannodd at ryddhau’r Iseldiroedd yn ystod yr Ail Ryfel Byd.

Roedd Dennis Stevens wedi gwasanaethu yng Nghwmni D yr 1/5ed Bataliwn y Gatrawd Cymru ar ôl cofrestru yn 1943. Ar ôl misoedd o hyfforddiant ac ymarferion, glaniodd Mr Stevens yn Gold Beach, Normandi, ym mis Mehefin 1944.

Fel rhan o'r 1/5ed Bataliwn yn y 53fed Adran, roedd Mr Stevens yn rhan o frwydr poced Falaise, i'r de o ardal Caen, ym mis Awst 1944, mewn beth mae haneswyr yn ei alw cyrch milwrol rhwygol Brwydr Normandi yn yr Ail Ryfel Byd.
 
O'r man yna, brwydrodd Dennis ei ffordd lan yn yr ymgyrch Gogledd-orllewin Ewrop tan iddo gyrraedd ffiniau'r Iseldiroedd. Pan oedd e yna, daeth yn rhan o weithrediad 'PHEASANT', a oedd wedi'i gynllunio i glirio'r Scheldt, sef afon a hefyd ardal delta fawr iawn, a’r rhan o'r Iseldiroedd a oedd wedi galluogi i borthladd Antwerp gael ei ddefnyddio gan gynghreiriaid ar gyfer cyflenwadau.
 
Roedd gweithrediad 'PHEASANT' wedi'i rhannu'n ddau is-weithrediad, gyda'r ffugenwau 'COLIN' ac ‘ALAN'. Rhoddodd gweithrediad ‘ALAN’ y dasg o glirio dinas ‘Den Bosch’ i’r 53fed Adran a’r 7fed Adran Arfog. Ar 22 Hydref 1944, cafodd bataliwn Dennis y dasg o glirio gogledd y ddinas a chipio Pont yr Afon Dieze, yr unig bont a oedd dal yn bodoli gan fod y gweddill wedi'u dinistrio gan yr Almaenwyr.

Yno, roedd rhaid i Mr Stevens wynebu'r 712fed Adran Troedfilwyr Wehrmacht, ar fore'r 24 Hydref. Cafodd y bont a wnaeth Dennis helpu i gipio ei ddinistrio ac, felly, cafodd ei orfodi i ildio i'r Almaenwyr.

Ar 27 Hydref, roedd Den Bosch wedi'i rhyddhau yn swyddogol o'r diwedd. 

Yn ei ddyfyniad medalau, dywedodd y Cyrnol Richard Piso, Attaché Milwrol, "Er bod Saeson, Albanwyr a Gwyddelod yn rhan o'r 53fed Adran, roedd frwydr Den Bosch yn un Gymreig yn bennaf. I ni fel Iseldirwyr, Ymgyrch Alan oedd lle'r oedd y milwyr Cymreig wedi hynodi’u hunain, yno yn Rhyddhad ‘Den Bosch’.
 
"Rydyn ni yma heddiw oherwydd eich cyfraniad chi, annwyl Dennis, at ryddhau'r Iseldiroedd ac am yr amser rhoddaist ti obaith i Iseldirwyr, gobaith o fod yn rhydd eto rhyw ddydd, fel y digwyddodd ar 5 Mai 1945 hyd heddiw ymlaen!

"Bydd pobl Teyrnas yr Iseldiroedd yn parhau i fod yn ddiolchgar am byth, a bydden nhw byth yn anghofio'r dynion a'r menywod dewr a gymerodd rhan yn rhyddhad yr Iseldiroedd.

"Rwy'n eich saliwtio chi!"
 
Cafodd aduniad bach ei drefnu ar ddydd Gwener 3 Mawrth yng nghartref gofal Mr Stevens, lle gafodd ei gyflwyno ag anrheg gan gynrychiolwyr Cyngor Caerffili.
 
Meddai'r Cynghorydd Teresa Heron, Hyrwyddwr Cyfamod Cymunedol y Lluoedd Arfog Cyngor Caerffili, "Roedd yn bleser i gwrdd â Mr Stevens yng Nghartref Gofal Parc Trafalgar i ddathlu ei benblwydd yn 98 oed.

"Hoffwn i hefyd rhannu pa mor ddiymhongar yw e i glywed am ddewrder Mr Stevens yn ystod yr Ail Ryfel Byd a sut roedd ei gyfraniad wedi arwain at Ryddhad yr Iseldiroedd"

Newyddion Diweddar
Ymholiadau'r Cyfryngau