Dweud Wrthym Unwaith

Pan fydd rhywun wedi marw, mae llawer o bethau sydd angen eu gwneud, a hynny ar adeg pan na fyddwch eisiau gwneud dim ohonynt, mae'n debyg. Un o'r pethau hyn yw cysylltu â'r adrannau llywodraeth a gwasanaethau cyngor lleol sydd angen gwybod am y farwolaeth.

Mae 'Dwedwch Unwaith Wrthym' yn wasanaeth lle gallwn eich helpu i roi'r wybodaeth i'r Adran Gwaith a Phensiynau, fel eu bod nhw yn pasio'r wybodaeth ymlaen i nifer o adrannau llywodraeth a gwasanaethau llywodraeth leol.

Sut i gael mynediad at y gwasanaeth

Cyn y gallwch ddefnyddio'r gwasanaeth Dwedwch Unwaith Wrthym, rhaid i chi gofrestru'r farwolaeth.

Unwaith y byddwch wedi gwneud hynny, gallwch ddefnyddio'r gwasanaeth Dwedwch Unwaith Wrthym mewn un o dair ffordd:

• Wyneb yn wyneb yn y swyddfa gofrestru - Mae angen i chi gofrestru'r farwolaeth cyn y gallwch ddefnyddio'r gwasanaeth. Bydd y gwasanaeth yn cael ei gynnig i chi yn ystod yr un apwyntiad. Er mwyn gwneud apwyntiad, cysylltwch â ni.
• Dros y ffôn gyda'r Adran Gwaith a Phensiynau - Gallwch ddefnyddio'r gwasanaeth Dweud Wrthym Unwaith ar unrhyw adeg wedi i chi gofrestru'r farwolaeth trwy ffonio'r Adran Gwaith a Phensiynau ar 0800 085 7308. Mae'r llinellau ar agor o ddydd Llun i ddydd Gwener, 8am-8pm. Mae galwadau i'r rhif hwn am ddim o linell BT, ond efallai y bydd darparwyr eraill, gan gynnwys ffonau symudol, yn codi tâl. Os nad ydych yn siarad Saesneg bydd cynghorydd a chyfieithydd yn ffonio nôl i'ch helpu. Os ydych yn galw o Gymru bydd dewis gennych i barhau â'r alwad yn Gymraeg.
• Online via www.gov.uk/tell-us-once - Gallwch hefyd ddefnyddio'r gwasanaeth ar-lein. Wedi i chi gofrestru'r farwolaeth, bydd y cofrestrydd yn rhoi rhif cyfeirnod Dweud Wrthym Unwaith unigryw i chi. Bydd angen y rhif hwn arnoch i logio i mewn. 

Pwy all gael ei hysbysu gyda'r gwasanaeth hwn?

Bydd Dwedwch Unwaith Wrthym yn helpu teuluoedd sy'n galaru i hysbysu'r sefydliadau ac adrannau llywodraeth canlynol pan fydd rhywun yn marw:

• Gwasanaethau Cyngor
• Treth gyngor
• Gwasanaethau cymdeithasol i oedolion
• Bathodynnau glas (bathodynnau car i bobl anabl)
• Gwasanaethau cymdeithasol i blant
• Cofrestr etholiadol
• Budd-dal tai a gostyngiadau'r dreth gyngor
• Casglu taliadau ar gyfer gwasanaethau'r cyngor
• Tai cyngor
• Llyfrgelloedd a hamdden

Adran Gwaith a Phensiynau (DWP)

• Lwfans Gweini
• Lwfans Gofalydd
• Lwfans Byw i'r Anabl (DLA)
• Lwfans Cyflogaeth a Chymorth
• Budd-dal Analluogrwydd
• Cymhorthdal Incwm
• Credyd Pensiwn
• Pensiwn Gwladol
• Canolfan Byd Gwaith
• Tîm Gofal Iechyd Tramor

Cyllid a Thollau ei Mawrhydi (HMRC)

• Budd-dal Plant
• Credyd Treth Plant
• Credyd Treth Gwaith
• Trethu personol

Swyddfa Basbort Ei Mawrhydi

• Pasbort

Asiantaeth Trwyddedu Gyrwyr a Cherbydau (DVLA)

• Trwydded Yrru

Os y byddwch yn defnyddio'r gwasanaeth wyneb yn wyneb yn y swyddfa gofrestru, efallai gall y cofrestrydd eich helpu i ddod o hyd i fwy o wybodaeth a sefydliadau allai fod o gymorth i chi, ac os oes angen, cysylltu ag adrannau cyngor eraill sydd heb eu rhestru uchod, er enghraifft cerdyn teithio rhatach.

Gwybodaeth y byddwch ei hangen

Er mwyn gwneud yn siŵr bod yr wybodaeth gywir yn cael ei rhoi i unrhyw sefydliadau y byddwn yn cysylltu â nhw drosoch chi, ac er mwyn i chi gael y mwyaf allan o'r gwasanaeth, byddai'n ddefnyddiol pe baech yn gallu bod â'r wybodaeth ganlynol ynghylch yr ymadawedig wrth law:

• Rhif Yswiriant Cenedlaethol
• Dyddiad geni
• Tref/gwlad enedigol
• Manylion unrhyw wasanaethau/budd-daliadau yr oeddent yn
• Tystysgrif marwolaeth
• Trwydded yrru neu rif trwydded yrru
• Pasport neu rif pasport
• Bathodyn glas

Gallech gael eich holi am fanylion:

• Perthynas agosaf
• Gŵr, gwraig neu bartner sifil sy'n dal yn fyw
• Y person sy'n delio gyda'r ystâd

Noder: Rhaid cael caniatâd y personau a restrwyd uchod os ydych yn mynd i roi gwybodaeth amdanynt i ni.

Gwybodaeth Bellach

Os hoffech chi unrhyw wybodaeth bellach ynghylch y gwasanaeth cysyllwch â'r swyddfa gofrestru.

Canllaw profedigaeth

Gwyddom pa mor anodd yw hi pan fyddem yn colli rhywun sy'n agos atom drwy farwolaeth. Gall teimladau o sioc, tristwch, colled a dryswch gymryd ein bywydau drosodd. Mae hefyd yn amser pan fo cymaint o bethau i'w wneud,  pan fyddwn ni'n teimlo nad ydym yn gallu ymdopi.

Mae gwasanaeth Cofrestru a Phrofedigaeth y Cyngor wedi cynhyrchu'r canllaw profedigaeth hwn i'ch helpu chi drwy'r amser anodd hwn. Mae'n darparu arweiniad, cefnogaeth a sicrwydd a bydd yn eich helpu i gael yr holl wybodaeth y bydd ei hangen arnoch i'ch helpu trwy'ch profedigaeth.

Darllenwch ein canllaw profedigaeth i gael rhagor o wybodaeth.